Aktywność fizyczna - wpływ na zdrowie i wyniki badań laboratoryjnych

Aktywność fizyczna.png
Projekt bez nazwy (3).png

Karolina Robakiewicz

Diagnostka laboratoryjna pracująca na co dzień w laboratorium medycznym, a po godzinach instruktorka fitness. Interesuje się wszystkim, co związane ze zdrowiem człowieka, dlatego obydwa zawody wykonuje z pasją.

Data publikacji

4/26/2023

W dzisiejszym zabieganym świecie, kiedy doba wydaje nam się za krótka, znalezienie czasu na aktywność fizyczną wydaje się być coraz trudniejsze. Z drugiej strony, to właśnie postęp cywilizacyjny przyczynia się do tego, że potrzebujemy takiej dodatkowej aktywności. Praca przy komputerze, pokonywanie krótkich odcinków samochodem zamiast rowerem lub pieszo, korzystanie z windy, by dostać się na pierwsze czy drugie piętro – te czynności sprawiają, że nasze ciało, które zostało stworzone do ruchu traci wrodzoną mobilność, siłę i elastyczność. Dlatego warto w swoim napiętym grafiku znaleźć czas na ruch. Rodzajów aktywności fizycznej jest tak wiele, że na pewno każdy znajdzie coś, co będzie mu sprawiało przyjemność.

Aktywność fizyczna według WHO:

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w listopadzie 2020 roku wydała raport z najnowszymi rekomendacjami dotyczącymi aktywności fizycznej oraz zachowaniami związanymi z siedzącym trybem życia. Raport podkreśla, że każda aktywność jest lepsza niż żadna, a opublikowaniu raportu towarzyszyło hasło every move counts, czyli liczy się każdy ruch.

Pełną treść raportu Who guidelines on physical activity and sedentary behaviour 2020 można znaleźć tutaj: https://www.who.int/publications/i/item/9789240015128

Zgodnie z nowymi rekomendacjami dzieci i młodzież powinny mieć 60 minut dziennie aktywności o umiarkowanej lub dużej intensywności. Dorośli (18-64 lata) powinni wykonywać aktywność fizyczną przez 150–300 minut tygodniowo o umiarkowanej intensywności lub 75–150 minut o dużej intensywności. Zalecenia dla osób po 65 roku życia są identyczne jak dla osób w wieku 18-64, jednak ze zwróceniem uwagi, że rodzaj aktywności powinien być dostosowany do stanu zdrowia i ewentualnych chorób przewlekłych. U dorosłych oraz osób po 65 r.ż. zaleca się także ćwiczenia wzmacniające mięśnie co najmniej dwa razy w tygodniu. Po raz pierwszy pojawiły się też rekomendacje dla kobiet w ciąży i w połogu, dla których zaleca się co najmniej 150 minut tygodniowo aktywności o umiarkowanej intensywności.

WHO podkreśla, że dla osób, które do tej pory nie były aktywne, należy zacząć od małej ilości ćwiczeń i stopniowo zwiększać częstotliwość, intensywność oraz czas trwania aktywności.

Zalety aktywności fizycznej:

Jakie konkretnie korzyści niesie aktywność fizyczna?

  • lepsze samopoczucie psychiczne, zmniejszenie objawów lęków i depresji;
  • mniejsza śmiertelność z powodu chorób układu krążenia;
  • zniwelowanie incydentów nadciśnienia tętniczego;
  • zmniejszenie ryzyka występowania cukrzycy typu 2;
  • zmniejszenie ryzyka występowania otyłości;
  • zwiększenie inteligencji kognitywnej, czyli zdolności do skutecznego myślenia w sytuacjach stresowych, nieprzewidywalnych;
  • poprawa jakości snu.

Oprócz powyższych korzyści zdrowotnych, dobrze dobrana aktywność może poprawić jakość naszego życia na co dzień. Nauka poprawnych wzorców ruchowych czy elementy mobilizacji stawów pozwolą na wykonywanie czynności dnia codziennego bez nadmiernego obciążania kręgosłupa. Na przykład, sięgając po kubek w wysokiej szafce, możemy odchylić tułów do tyłu, wygiąć plecy w łuk, nadwyrężając odcinek lędźwiowy kręgosłupa lub możemy wykorzystać mobilność stawu barkowego i sięgnąć kubek bez niepotrzebnego ruchu w plecach. Jeśli będziemy w formie, łatwiej nam będzie spędzać aktywnie czas z dziećmi czy wnukami. Każda motywacja jest dobra, żeby zacząć planować wolny czas aktywnie. Pamiętajmy: every move counts.

Sprawdź jak łatwe i komfortowe może być pobranie w domu!

button (8).png

Google 2.png

Aktywność fizyczna a wyniki badań laboratoryjnych:

Udając się do punktu pobrań na badania, trzeba pamiętać, że wysiłek fizyczny może wpływać na niektóre parametry we krwi oraz w moczu. Nie należy trenować dzień przed oddaniem materiału do badań. Najlepiej powstrzymać się nawet 2-3 dni, aby mieć pewność, że wyniki badań będą wiarygodne. Po bardzo intensywnym wysiłku, jak np. bieg maratoński, zmiany niektórych parametrów mogą utrzymywać się nawet przez tydzień.

Po wysiłku fizycznym można spodziewać się następujących zmian w wynikach badań krwi:

  • ↑ aktywności enzymów uwalnianych z mięśni tj. kinaza kreatynowa (CK), aminotransferaza asparaginianowa (AST), aminotransferaza alaninianowa (ALT), dehydrogenaza mleczanowa (LDH), mioglobina, fosfataza alkaliczna (ALP), co może fałszywie wskazywać na uszkodzenie innych organów, np. wątroby
  • ↑ stężenia troponiny oraz CK-MB, co może fałszywie wskazywać na uszkodzenie mięśnia sercowego
  • ↑ liczby leukocytów (białych krwinek) spowodowany głównie przez wzrost granulocytów
  • ↑ liczby płytek krwi
  • ↑ wartości hematokrytu (HCT)
  • ↑ stężenia kreatyniny, mocznika, kwasu moczowego, cystatyny C i fosforanów nieorganicznych
  • ↓ PT, APTT, fibrynogenu
  • ↑ d-dimerów
  • pojawienie się zwiększonych ilości leukocytów i erytrocytów oraz śladowych ilości białka w moczu
  • ↑ stężenia cholesterolu HDL, czyli tzw. dobrego cholesterolu
  • ↓ stężenia triglicerydów i cholesterolu LDL, czyli tzw. złego cholesterolu
  • ↑ stężenia apolipoproteiny A, ↓ stężenia apolipoproteiny B
  • ↓ stężenia magnezu
  • ↓ stężenia glukozy
  • ↑ stężenia białka C-reaktywnego (CRP)

Zmiany wyników badań po wysiłku fizycznym mogą być inne u różnych osób. Jest to cecha indywidualna zależna od płci, stopnia wytrenowania oraz czynników genetycznych. Jednak, aby mieć pewność, że nasze wyniki są wiarygodne i by umożliwić lekarzowi właściwą interpretację, należy przestrzegać zachowania odpowiedniej przerwy między aktywnością fizyczną a pobraniem krwi lub moczu do badania.

*Literatura dostępna u autora


Aby pośpiech związany z dotarciem do laboratorium nie wpłynął na wyniki badań, zachęcamy do skorzystania z pobrania krwi lub wymazu w domu za pomocą aplikacji Home Lab.

button (5).png