Jak zadbać o słuch? – 6 praktycznych wskazówek

Słuch to, obok wzroku, jeden z najważniejszych zmysłów. Często nieświadomie zwiększamy ryzyko jego uszkodzenia. Co gorsza, ubytki słuchu dotyczą coraz młodszych osób. Nie jest to już tylko problem seniorów. Dlatego tak ważna jest profilaktyka. Z okazji Światowego Dnia Słuchu wyjaśniamy, jak zadbać o słuch i czego unikać, żeby zminimalizować ryzyko niedosłuchu w przyszłości.

Jak to się dzieje, że słyszymy

W dużym uproszczeniu, dźwięki to fale akustyczne, które docierają do błony bębenkowej przez przewód słuchowy, wprawiając ją w ruch. Drgania poruszają młoteczkiem, kowadełkiem i strzemiączkiem, czyli tzw. kosteczkami słuchowymi. Dzięki temu zaczyna poruszać się płyn, który wypełnia ślimak. A ten z kolei – powoduje zginanie rzęsek słuchowych. Rzęski wysyłają natomiast impulsy nerwowe, których zadaniem jest dotarcie do ośrodka słuchu znajdującego się w płacie skroniowym. Wrażenia słuchowe powstają zatem dzięki procesowi, który przypomina efekt domina.

Jak poziom dźwięku uszkadza słuch

Chociaż za próg bólu uznaje się poziom dźwięku przekraczający 120 dB, to już nawet 90-100 dB można spowodować uszkodzenie słuchu. Żeby to lepiej zrozumieć, posłużmy się przykładem. Rozmowa, prowadzona w normalnych warunkach to ok. 50-70 dB; głośna kosiarka wydaje dźwięki na poziomie ok. 80 dB, z kolei dźwięk młota pneumatyczny będzie już dla nas uciążliwy. Mowa jest tutaj bowiem o aż 100 dB. Podobne problemy dotyczą, np. motocykla bez tłumika. Wówczas będziemy mieć do czynienia z hałasem na poziomie aż 110 dB. Co ciekawe, wrażliwość to w dużej mierze kwestia indywidualna. Nie bez znaczenia jest również to, jak długo i jak często jesteśmy na niego narażeni.

Skutki długotrwałego przebywania w hałasie

Długotrwałe przebywanie w hałasie jest szkodliwe dla zdrowia. Skutki niewłaściwej higieny słuchu nie są widoczne od razu. Bardzo często postępują wraz z wiekiem. Są jednak takie sygnały, które organizm wysyła nam od razu. Jeśli np. uczestniczyłeś w głośnym koncercie, po jego zakończeniu, możesz słyszeć w uszach piski. Objawy te powinny jednak ustąpić po kilku dniach. Do częstych skutków przebywania w hałasie należą również bóle głowy, zaburzenia równowagi, krążenia, a nawet drgania niektórych narządów wewnętrznych.

Sprawdź jak łatwe i komfortowe może być pobranie w domu!

Jak dbać o słuch – profilaktyka

Wiele osób zastanawia się, jak poprawić słuch bez aparatu słuchowego. Niestety, jeśli doszło do ubytku słuchu, uszkodzenie może być nieodwracalne. Dlatego tak ważna jest profilaktyka i świadomość zagrożeń. Jak oszczędzać słuch? Oto kilka praktycznych wskazówek, które warto wziąć sobie do serca.

Używaj ochronników

W wielu poradnikach przeczytasz, że powinieneś unikać hałasu. Czasem jednak nie da się tego zrobić, np. ze względu na pracę czy hobby. Rozwiązanie jest banalnie proste. Idziesz na koncert? Pracujesz w hałasie? Zaopatrz się w profesjonalne ochronniki słuchu lub zwykłe stopery. Twoje uszy Ci za to podziękują.

Zrezygnuj ze słuchawek dousznych

Częste i długotrwałe słuchanie głośnej muzyki przez słuchawki douszne może doprowadzić do powstania ubytku słuchu. Tego typu słuchawki najbardziej ze wszystkich rodzajów blokują przepływ powietrza, co niekorzystnie wpływa na tę część ucha. To jednak nie koniec problemów. Głośne dźwięki mogą również uszkodzić rzęski słuchowe, które są początkiem nerwów przewodzących impulsy nerwowe do ośrodka słuchu w mózgu. Jeśli nie możesz obyć się bez słuchawek, wybierz te zewnętrzne. W tym przypadku jednak liczy się umiar i to, jak głośno słuchasz muzyki. WHO uznała, że dla naszych uszu optymalny poziom to ok. 50-60 dB. A jak długo można słuchać muzyki przez słuchawki, żeby uniknąć problemów? Ok. 60 minut dziennie. Problemem nie są jednak tylko słuchawki douszne. Popularne przenośne odtwarzacze z głośnikami również mogą działać niekorzystnie na słuch.

Zadbaj o odpowiednią dietę

Co jeść, aby zminimalizować ryzyko problemów ze słuchem w przyszłości? Produkty bogate w magnez, potas i cynk. Znajdziesz je, na przykład, w migdałach, szpinaku czy w bananach. Te mikroelementy poprawiają pracę układu nerwowego, co wpływa również na słuch. Na Twoim talerzu nie powinno również zabraknąć produktów bogatych w witaminy, szczególnie C i E. Są to bowiem naturalne antyoksydanty, które hamują procesy starzenia.

Zastąp patyczki środkami rozpuszczającymi woskowinę

Patyczki do uszu nie szkodzą, o ile właściwie ich używasz Możesz czyścić nimi zewnętrzne elementy ucha. Jeśli jednak chcesz przy pomocy patyczków pozbyć się nadmiaru woskowiny, możesz uzyskać odwrotny efekt. Wkładanie ich do uszu może bowiem jeszcze pobudzić jej wytwarzanie. A jeśli włożysz patyczek zbyt głęboko, ryzykujesz uszkodzeniem błony bębenkowej. Chcesz czyścić uszy bezpiecznie i skutecznie? Zamień patyczki na produkty, które naturalnie rozpuszczają woskowinę.

Zaszczep dziecko przeciwko różyczce i zapaleniu opon mózgowych

Jednym z poważniejszych skutków ubocznych tych chorób może być uszkodzenie słuchu. Co więcej, różyczka jest szczególnie groźna dla kobiet w ciąży. Może bowiem doprowadzić do uszkodzenia słuchu u płodu. Dlatego w profilaktyce niedosłuchu ważną rolę odgrywają szczepienia. To prosty i bezpieczny sposób, by uniknąć groźnych i nieodwracalnych powikłań.

Badaj słuch regularnie

Dużo łatwiej jest zaakceptować wadę wzroku i udać się do okulisty, niż przyznać się, że coraz gorzej słyszymy. Tymczasem problem ze słuchem można uznać już za chorobę cywilizacyjną. Ryzyko niedosłuchu jest większe u osób, które zmagają się z miażdżycą, nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą lub z otyłością. Czasem jednak problemy te mają podłoże genetyczne. Dlatego tak ważne są regularne badania słuchu, szczególnie jeśli należysz do grupy ryzyka.

Problemy ze słuchem i jego konsekwencje

Problemy ze słuchem utrudniają kontakty z otoczeniem. Osobom z niedosłuchem, które nie używają aparatów słuchowych lub mają je niedopasowane, coraz trudniej jest uczestniczyć w rozmowie. Dzieje się tak, ponieważ słyszą, ale często nie rozumieją wypowiadanych słów. Powoduje to stopniowe wycofywanie się z życia społecznego. W dłuższej perspektywie może to doprowadzić do depresji, szczególnie u seniorów. Chociaż słuchu nie da się naprawić, aparat słuchowy i, montowane w wielu miejscach użyteczności publicznej, pętle indukcyjne pozwalają takim osobom słyszeć na poziomie, który umożliwia im normalne funkcjonowanie. Co warto podkreślić, nowoczesne aparaty słuchowe są nie tylko skuteczne, ale również wygodne i dyskretne. Nie należy ich jednak mylić ze wzmacniaczami słuchu, które pojawiają się w reklamach i często są sprzedawane wysyłkowo. Aparat słuchowy powinien zostać dopasowany przez protetyka słuchu, a nie przez sprzedawcę, który nie posiada odpowiednich kompetencji.

Pamiętaj, że lepiej zapobiegać niż leczyć. Dlatego w Światowy Dzień Słuchu apelujemy, zrób wszystko, żeby uniknąć problemów, z którymi być może dziś zmagają się Twoi rodzice lub dziadkowie.

*Literatura dostępna u autora