Karolina Robakiewicz
Diagnostka laboratoryjna pracująca na co dzień w laboratorium medycznym, a po godzinach instruktorka fitness. Interesuje się wszystkim, co związane ze zdrowiem człowieka, dlatego obydwa zawody wykonuje z pasją.
Data publikacji
4/10/2023
Morfologia krwi obwodowej z rozmazem to badanie określające ilość oraz jakościowe cechy komórek krwi tj. leukocyty (krwinki białe), erytrocyty (krwinki czerwone) oraz trombocyty (płytki krwi). W skład morfologii wchodzi też oznaczenie stężenia hemoglobiny oraz wyliczenie hematokrytu. Rozmaz pozwala podzielić białe krwinki na 5 grup (neutrofile, bazofile, eozynofile, limfocyty, monocyty) i może dostarczyć informacji przydatnych do diagnozy chorób takich jak mononukleoza zakaźna, infekcje wirusowe, bakteryjne i pasożytnicze, a także zaburzeń funkcjonowania szpiku kostnego.
Kto powinien wykonać morfologię krwi z rozmazem?
• Pobranie krwi najlepiej wykonać w godzinach porannych (od 7 do 10 rano), na czczo (12 godzin od ostatniego posiłku), po nocnym odpoczynku oraz bez palenia papierosów. U niemowląt i małych dzieci dopuszczalne jest podanie lekkiego posiłku przed pobraniem, o ile lekarz nie zalecił inaczej.
• Nie należy wykonywać wcześniej wysiłku fizycznego, a przed pobraniem krwi odpocząć kilka minut.
• Pacjent powinien powstrzymać się od picia kawy, herbaty oraz napojów słodzonych przez co najmniej 12 godzin przed pobraniem krwi. Przed badaniem wskazane jest wypicie szklanki wody.
• 2-3 dni przed badaniem nie spożywać alkoholu, unikać nadmiernego wysiłku fizycznego, nie spożywać obfitych posiłków.
• Jeśli pacjent przyjmuje jakieś leki, należy zgłosić to przed pobraniem krwi. Jeśli istnieje taka możliwość, należy wstrzymać się z przyjęciem leków do czasu pobrania krwi.
Morfologia krwi obwodowej to jedno z podstawowych badań laboratoryjnych, które znajduje zastosowanie w profilaktyce oraz diagnostyce wielu chorób. Pozwala wykryć schorzenia związane z niedokrwistością, stanami zapalnymi, zaburzeniami krzepnięcia, obniżoną odpornością a także nowotworami. Wynik morfologii krwi może pomóc lekarzowi w wyborze dalszych badań diagnostycznych. Badanie wykonuje się też w przypadku monitorowania leczenia niektórymi lekami.
W skład morfologii krwi obwodowej wchodzą następujące parametry:
WBC – ilość leukocytów czyli białych krwinek. Komórki te odpowiadają za odporność i zwalczanie infekcji.
RBC – ilość erytrocytów czyli czerwonych krwinek. Komórki te transportują tlen do narządów i komórek.
HGB – stężenie hemoglobiny. Jest to białko, które jest nośnikiem tlenu w erytrocytach.
HCT – stosunek objętości czerwonych krwinek do objętości krwi pełnej wyrażony w procentach
PLT – ilość trombocytów czyli płytek krwi. Biorą udział w procesie krzepnięcia krwi.
MCV – średnia objętość krwinki czerwonej. Parametr pomocny w różnicowaniu przyczyny niedokrwistości.
MCH – średnia ilość hemoglobiny w krwince czerwonej
MCHC – średnie stężenie hemoglobiny w krwince czerwonej
RDW – współczynnik zmienności objętości rozkładu krwinek czerwonych czyli określa jak bardzo zróżnicowane są krwinki czerwone między sobą.
MPV – średnia objętość płytki krwi
PDW – współczynnik zmienności objętości rozkładu krwinek czerwonych czyli określa jak bardzo zróżnicowane są krwinki czerwone między sobą.
NEUTROFILE – ich główne zadanie to ochrona przed infekcjami bakteryjnymi, wirusowymi i grzybiczymi
BAZOFILE – wspomagają układ odpornościowy w walce z patogenami oraz mogą wytwarzać substancje odpowiedzialne za pojawienie się reakcji alergicznej
EOZYNOFILE – związane z infekcjami wywołanymi przez pasożyty oraz chorobami alergicznymi
LIMFOCYTY – zmiany w ilości limfocytów mogą być związane z infekcjami wirusowymi, przewlekłymi zakażeniami oraz z procesem nowotworowym
MONOCYTY – komórki żerne mające zdolność do „pożerania” drobnoustrojów
•↑ NEUT bez infekcji –zjedzenie posiłku przed pobraniem krwi, palenie papierosów, wysiłek fizyczny, III trymestr ciąży, RZS, toczeń, dna moczanowa,
•↑ NEUT –choroby bakteryjne ostre i przewlekłe, grzybicze, pierwotniakowe
•↓ NEUT –choroby wirusowe
•↑ BASO –zespół nerczycowy (wzrost lipidów), obrzęk śluzowaty, niedoczynność tarczycy
•↑ EOS –alergie, choroby pasożytnicze, łuszczyca, egzema, RZS
•↑ LIMF –choroby wirusowe, choroby pasożytnicze, przewlekłe choroby bakteryjne, choroby autoimmunologiczne, WZW
•↓ LIMF –silne głodzenie się organizmu, choroby wirusowe, wysiłek fizyczny, stres, chemio-, radio-i steroidoterapia, HIV, toczeń układowy, grużlica, zespół Cushinga
•↑ MONO –wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna, choroby pasożytnicze i wirusowe
*Literatura dostępna u autora
