Szkarlatyna (nazywana również anginą wysypkową) jest chorobą bakteryjną wywoływaną przez bakterie Streptococcus pyogenes. Istnieją jednak inne choroby, które wywołują podobne objawy jak szkarlatyna, takie jak różyczka, gorączka reumatyczna i mononukleoza zakaźna. Jednakże, są one wywoływane są przez inne patogeny niż Streptococcus pyogenes, a ich diagnostyka i leczenie wymagają innych podejść.

Szkarlatyna - objawy

Objawy szkarlatyny najczęściej obejmują gorączkę powyżej 38°C, ból gardła z trudnościami w połykaniu, czerwone, opuchnięte migdałki z białym nalotem oraz wysypkę skórną. Wspomniana wysypka zwykle pojawia się po kilku dniach od wystąpienia choroby. Obejmuje ona szyję, klatkę piersiową, ramiona, pachy, uda i/lub twarz. U dzieci częściej niż u dorosłych, pojawia się także tzw. "malinowy język" (występuje u około 20-30% pacjentów) spowodowany zwiększonym ukrwieniem błony śluzowej jamy ustnej i języka w odpowiedzi na toksyny wydzielane przez bakterie.

U dorosłych objawy szkarlatyny mogą być łagodniejsze lub mniej specyficzne niż u dzieci. Niektórzy dorośli ze szkarlatyną mogą również doświadczać bólu stawów i osłabienia. Najwięcej przypadków tej choroby występuje zwykle w okresie zimowym i wiosennym.

Grupa ryzyka

Szkarlatyna może wystąpić w każdym wieku, ale najczęściej dotyka dzieci w wieku od 5 do 15 lat. Szacuje się, że szkarlatyna występuje u około 10-15% dzieci z anginą paciorkowcową, która jest jednym z głównych źródeł zakażenia. Osoby z większym ryzykiem zachorowania na tę chorobę to przede wszystkim dzieci, osoby z obniżoną odpornością, a także pacjenci, którzy przeszli już szkarlatynę lub były narażone na zakażenie _Streptococcus pyogenes. _

Sprawdź jak łatwe i komfortowe może być pobranie w domu!

Przebieg choroby

Szkarlatyna jest chorobą zakaźną i łatwo się rozprzestrzenia się drogą kropelkową (kaszel, kichanie) lub przez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną bądź przedmiotami, które były z nią w kontakcie. Należy pamiętać, że osoby chore na szkarlatynę mogą zarażać już od momentu wystąpienia pierwszych objawów, takich jak ból gardła i gorączka, aż do 3-4 tygodni po zakażeniu. W związku z tym ważne jest, aby osoby zarażone pozostawały w domu i unikały kontaktu z innymi, aż do momentu wyleczenia.

Po zakażeniu bakteria szybko rozmnaża się w gardle i wydziela toksyny, które powodują charakterystyczne objawy szkarlatyny. Przebieg szkarlatyny można podzielić na kilka etapów:

• Okres inkubacji: jest to czas od momentu zakażenia bakterią Streptococcus do pojawienia się pierwszych objawów choroby. Okres ten wynosi zwykle od 1 do 4 dni.

• Okres początkowy: charakteryzuje się pojawieniem się objawów, takich jak gorączka, bóle gardła, bóle głowy, osłabienie. W tym czasie na skórze mogą pojawić się plamki.

• Okres pełnoobjawowy: gdy objawy choroby są najbardziej intensywne. Charakteryzuje się silnym bólem gardła, wysoką gorączką, złym samopoczuciem i wyraźnymi zmianami skórnymi, takimi jak wypryski i plamy.

• Okres rekonwalescencji: to czas, gdy objawy choroby zaczynają ustępować, a chory zaczyna powoli wracać do zdrowia. W tym okresie pacjent może nadal czuć odczuwalne zmęczenie i osłabienie, a skóra może łuszczyć się po wysypce.

Warto jednak zaznaczyć, że przebieg szkarlatyny może być zróżnicowany w zależności od wieku pacjenta, stanu zdrowia i sposobu leczenia. Czas trwania szkarlatyny zależy od indywidualnych cech organizmu oraz od czasu, w którym rozpoczęto leczenie. W przypadku osób, które nie są leczone, choroba zwykle trwa od 1 do 4 tygodni, ale w przypadkach ciężkich lub powikłanych, czas ten może się wydłużyć.

Leczenie szkarlatyny

Po zastosowaniu odpowiedniego leczenia antybiotykowego, objawy zwykle zaczynają ustępować w ciągu kilku dni, a choroba może być wyleczona w przeciągu 7-10 dni. Szkarlatyna jest zwykle łagodna i łatwa w leczeniu, ale jeśli nie zostanie odpowiednio zdiagnozowana i leczona, może doprowadzić do poważniejszych powikłań, takich jak zapalenie migdałków, zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc, zapalenie mięśnia sercowego lub choroba reumatyczna. Powikłania po chorobie, na szczęście, nie występują często. Niemniej ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem i rozpocząć leczenie jak najszybciej, jeśli podejrzewasz, że masz szkarlatynę lub objawy z nią związane. Lekarz zwykle przepisze antybiotyk i zaleci leczenie objawowe, aby pomóc złagodzić objawy i zapobiec powikłaniom.

W antybiotykoterapii szkarlatyny zwykle stosuje się penicylinę, amoksycylinę lub makrolidy, takie jak erytromycyna czy azitromycyna. Leczenie trwa zwykle przez 10 dni i powinno być przeprowadzone pod nadzorem lekarza. Ponadto, w celu złagodzenia objawów szkarlatyny, stosuje się często leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe, takie jak paracetamol lub ibuprofen, które pomogą w obniżeniu gorączki i złagodzeniu bólu gardła. W trakcie choroby ważne jest, aby pić dużo płynów, aby uniknąć odwodnienia.

Jak zdiagnozować chorobę?

Diagnostyka szkarlatyny polega zwykle na ocenie objawów klinicznych i badaniu fizykalnym. Istotnym elementem diagnostyki jest ocena charakterystycznego rumienia, który najczęściej występuje na skórze w okolicach szyi, klatki piersiowej, ramion, pach i ud, a także zabarwienia języka.

Testy laboratoryjne mogą pomóc w potwierdzeniu diagnozy szkarlatyny. W tym celu lekarz może zlecić badanie wymazu z gardła lub krtani, który jest następnie badany pod mikroskopem lub wykonywany jest z niego posiew bakteriologiczny poddawany następnie ocenie w laboratorium. Możliwe jest także przeprowadzenie testu na obecność antygenów bakteryjnych w próbce krwi lub obecność przeciwciał skierowanych przeciw antygenom bakteryjnym.

Jednakże dużo szybszym i czulszym sposobem diagnostyki szkarlatyny może być także badanie molekularne wykrywające materiał genetyczny bakterii w wymazie pobranym od pacjenta (badania z wykorzystaniem techniki PCR).

*Literatura dostępna u autora