Ilona Güllü
Poliglotka, marketerka, podróżniczka. Mieszkała przez dwa lata w Turcji. Ilona była podwykonawczynią Google. Pracowała też w przeszłości jako tłumacz medyczny. Jej teksty na blogu obejmują głównie tematykę lifestyle'ową.
Data publikacji
10/10/2024
Zastrzyk domięśniowy to metoda podawania leku, polegająca na wstrzyknięciu go bezpośrednio do mięśnia za pomocą igły i strzykawki. Dzięki tej technice lek jest wchłaniany szybciej niż przy podaniu doustnym, ponieważ mięśnie mają bogate unaczynienie, które umożliwia sprawne przenikanie substancji czynnych do krwiobiegu. Zastrzyki domięśniowe są stosowane, gdy leki nie są odpowiednio wchłaniane z przewodu pokarmowego, wymagają szybkiego działania lub długotrwałego uwalniania, a także w sytuacjach, gdy pacjent nie może przyjmować leków doustnie.
IM charakteryzuje się szybszym wchłanianiem oraz stabilniejszym i przedłużonym uwalnianiem leku, niż w przypadku podawania medykamentów drogą oralną. Zapewnia to jednocześnie szybszy, a jednocześnie dłuższy efekt terapeutyczny. Leki podane doustnie muszą przejść przez układ pokarmowy i być metabolizowane przez wątrobę (tzw. efekt pierwszego przejścia), co może zmniejszać ich skuteczność. Domięśniowe podanie omija ten proces. Zastrzyki stosowane są również w sytuacjach, gdy Pacjent skarży się na nudności lub wymioty, bądź ma problemy z połykaniem.
Iniekcję domięśniową wprowadza się zwykle do mięśnia pośladkowego (górna zewnętrzna część pośladka), mięśnia naramiennego (ramię) lub mięśnia uda (mięsień prosty uda lub mięsień obszerny boczny). Wybór miejsca zależy od rodzaju leku, jego objętości oraz wieku i stanu pacjenta, ponieważ niektóre miejsca mogą być bardziej odpowiednie do większych dawek, a inne do mniejszych iniekcji.
Mięsień pośladkowy jest jednak najczęściej wybieranym miejscem do iniekcji domięśniowej przez jego grubą warstwę mięśniową i bogate unaczynienie. Umożliwia on łatwy dostęp i jest mniej bolesny w porównaniu do innych miejsc, co sprawia, że pacjenci często odczuwają większy komfort po podaniu iniekcji.
Czy można samodzielnie wykonać IM? Tak, jeżeli:
Ukończyłeś odpowiednie przeszkolenie medyczne.
Posiadasz sterylny sprzęt jednorazowego użytku (igły, strzykawki).
Lek jest odpowiedni do samodzielnego podania.
Nie masz psychicznych oporów – awersje do umieszczania igły w ciele negatywnie wpływają na technikę wkłucia, co może nosić ze sobą konsekwencje dla Pacjenta.
Jeżeli na wszystkie powyższe kwestie odpowiedziałeś twierdząco, przejdźmy do „instrukcji obsługi”. Pamiętaj, że nie można samemu sobie zrobić zastrzyku domięśniowego, gdyż będzie on prawdopodobnie źle wykonany.
I. Przygotuj ekwipunek jednorazowego użytku
Czyli igła do nabierania leku, igła do wstrzyknięcia lekarstwa, strzykawka, jałowa gaza, rękawiczki jednorazowe i płyn do dezynfekcji. Przydatne mogą się również okazać plastry.
II. Higiena przed zabiegiem
Przed wykonaniem zastrzyku należy dokładnie umyć ręce oraz włożyć rękawiczki. Należy też dokładnie zdezynfekować miejsce, gdzie wykonana będzie iniekcja (w przypadku mięśnia pośladkowego wielkiego będzie to część górna zewnętrzna).
III. Przygotuj odpowiednią dawkę leku
Pamiętaj, że jednorazowo nie powinno się podawać Pacjentowi dawki większej, niż 5 ml.
IV. Przystępujemy do wkłucia
Aby ułatwić sobie zadanie, podziel wzrokiem pośladek na cztery części. Miejscem wkłucia będzie środek tzw. „górnego zewnętrznego kwadratu”. Po zdezynfekowaniu skóry w tym miejscu wbij igłę pod kątem 90 stopni (czyli prostopadle do powierzchni skóry). Sprawdź za pomocą aspiracji (delikatnym pociągnięciu tłoka strzykawki), czy igła nie znajduje się w naczyniu krwionośnym. Jeśli nie, powoli podawaj lek strzykawką.
V. Po iniekcji nałóż jałowy gazik w miejscu wkłucia. Aby materiał nie spadł zbyt szybko, przyklej do niego plaster.
Tak jak wspomniano w poprzednim punkcie – jeżeli nie masz za sobą praktycznego przeszkolenia medycznego, nie powinieneś/nie powinnaś robić nikomu zastrzyku domięśniowego. Błędne wykonanie IM może prowadzić do następujących skutków ubocznych:
1) Krwawienie i zasinienie: Jeśli igła trafi w naczynie krwionośne lub je uszkodzi, może dojść do krwawienia podskórnego, co skutkuje siniakami i obrzękiem. Jest to zdecydowanie najbardziej optymistyczny scenariusz wykonania zastrzyku przez osobę niedoświadczoną.
2) Infekcja: Niewłaściwa technika aseptyczna (np. brak dezynfekcji skóry) może prowadzić do infekcji w miejscu iniekcji, co może objawiać się zaczerwienieniem, bólem i gorączką.
3) Zbyt wolne lub szybkie wchłanianie leku: Błędne podanie leku (np. zbyt płytkie lub zbyt głębokie) może wpłynąć na tempo wchłaniania, co może zmniejszyć skuteczność terapii lub prowadzić do niepożądanych efektów ubocznych.
4) Uszkodzenie nerwów: Niewłaściwe umiejscowienie igły, szczególnie w pośladku, może prowadzić do uszkodzenia nerwu kulszowego, co może powodować ból, drętwienie lub nawet trudności z poruszaniem kończyny.
5) Martwica tkanek: Złe miejsce wstrzyknięcia lub podanie zbyt dużej dawki leku w jednym punkcie może spowodować martwicę tkanek, prowadząc do uszkodzenia mięśni i innych struktur.
Z tych samych przyczyn szczególnie odradzamy robienie zastrzyku domięśniowego samemu sobie. Tego typu praktyki prawie zawsze są błędnie wykonywane!
Jeżeli jednak zastrzyk domięśniowy wykonuje osoba doświadczona, iniekcja w domu jest tak samo bezpieczna, jak IM wykonywane w szpitalu lub przychodni.
Samodzielne wykonywanie zastrzyków niech będzie jedynie ostatecznością. Od niedawna masz możliwość zamówienia profesjonalnej iniekcji domięśniowej wykonywanej przez nasz profesjonalny personel medyczny w domu.
Aby zamówić taką usługę, najpierw trzeba uzyskać receptę od lekarza oraz lek. Te dwie rzeczy musisz mieć przy sobie podczas wizyty personelu medycznego wykonującego zastrzyk. Następnie na Koncie Pacjenta Home Lab ustaw adres, gdzie iniekcja zostanie wykonana, wybierz usługę „Zastrzyk domięśniowy”, wybierz datę i godzinę wizyty pielęgniarki bądź ratownika medycznego, a na końcu opłać zlecenie. Pamiętaj, aby zapoznać się z rubryką „Przygotowanie”, aby procedura przeszła jak najsprawniej.
Sprawdź na stronie internetowej Home Lab, czy wspomniane usługi Home Lab są dostępne w Twoim mieście!
Nasze kanały dostępu socialmedia
