Mateusz Warzyński
Farmaceuta, absolwent Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Doświadczenie zdobywał pracując w aptekach, szpitalach i firmach farmaceutycznych. Zainteresowany popularyzowaniem wiedzy o lekach.
Data publikacji
7/2/2024
Pyralgina działa poprzez blokowanie enzymów zwanych cyklooksygenazami (COX), które są odpowiedzialne za produkcję prostaglandyn – substancji wywołujących ból i gorączkę. Dzięki temu skutecznie łagodzi ból i obniża temperaturę ciała. Ponadto, pyralgina wykazuje działanie spazmolityczne, co oznacza, że może łagodzić skurcze mięśni gładkich, takie jak te, które występują przy kolkach nerkowych. Metamizol jest pod względem chemicznym zbliżony budową do paracetamolu i podobnie jak on nie posiada działania przeciwzapalnego.
Pyralgina jest stosowana w leczeniu gorączki i bólu różnego rodzaju, zwłaszcza kiedy inne leki są nieskuteczne. Znajduje zastosowanie w łagodzeniu m.in.:
umiarkowanego i silnego bólu głowy, także migrenowego;
bólu zębów, szczególnie po zabiegach stomatologicznych;
bólu spowodowanego chorobą nowotworową;
bólu pooperacyjnego.
Dzięki dodatkowemu działaniu rozkurczającemu na mięśnie gładkie, metamizol sprawdza się w zwalczaniu bólu, któremu towarzyszą skurcze tych mięśni, a więc m.in.:
bóle menstruacyjne;
kolka nerkowa;
kolka żółciowa.
Z powodu działania spazmolitycznego (rozkurczającego mięśnie), metamizol często bywa łączony z substancjami o działaniu typowo rozkurczającym mięśnie, jak np. hioscyna, aby dodatkowo wzmocnić ten efekt.
Metamizol dostępny jest w różnych postaciach, takich jak tabletki, krople doustne, granulat do sporządzania roztworu doustnego oraz roztwór do wstrzykiwań.
Nie każdy może stosować pyralginę. Przeciwwskazania obejmują:
nadwrażliwość na metamizol lub inne składniki leku;
historia agranulocytozy (poważnego zmniejszenia liczby białych krwinek);
choroby wątroby i nerek;
astma aspirynowa – reakcja alergiczne na niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. aspirynę czy ibuprofen).
Dawkowanie pyralginy dla osób dorosłych jest bardzo podobne do dawkowania paracetamolu. Jednorazowo nie powinno się przyjmować więcej niż 1000 mg metamizolu, a dawka dobowa nie powinna przekraczać 4000 mg. U osób starszych konieczne może być obniżenie dawek z powodu wolniejszego wydalania leku. Bez konsultacji z lekarzem nie powinno się stosować pyralginy dłużej niż przez 3 do 5 dni.
Pyralgina nie jest zalecana dla dzieci poniżej 3. miesiąca życia. U starszych dzieci jej stosowanie powinno odbywać się pod kontrolą lekarza. Dawka jednorazowa dla dzieci (poniżej 14 roku życia) to 8–16 mg/kg masy ciała. W przypadku leczenia gorączki u dzieci zwykle dawką wystarczającą jest 10 mg/kg masy ciała. Dawkę ustala się na podstawie nasilenia bólu lub gorączki oraz indywidualnej reakcji dziecka na lek. Zawsze należy stosować najmniejszą skuteczną dawkę. Dawkę jednorazową można powtarzać co 6–8 h, nie częściej niż 4 razy na dobę. Postacią leku przeznaczona dla dzieci są krople doustne, dostępne na receptę.
U kobiet ciężarnych pyralgina nie powinna być stosowana. Co prawda dopuszcza się, w przypadku konieczności, podanie pojedynczych dawek w 1. i 2. trymestrze ciąży. Jednak w 3. trymestrze użycie metamizolu jest kategorycznie przeciwwskazane, gdyż może być groźne dla życia płodu.
Metamizol jest w stanie przenikać do mleka matki i oddziaływać na organizm karmionego dziecka. Europejska Agencja Leków zaleca, aby przerwać karmienie piersią na okres 48 godzin jeśli matka zażyła metamizol.
Metamizol jest bardzo skuteczny, ale jak każdy lek, może powodować skutki uboczne. Najczęściej występujące działania niepożądane metamizolu to reakcje alergiczne (np. wysypka), nudności, wymioty oraz hipotensja (niskie ciśnienie krwi).
Jednak najpoważniejszym z nich (choć rzadko występującym) jest agranulocytoza. Jest to stan, w którym liczba neutrofili (podstawowego rodzaju białych krwinek) w organizmie drastycznie spada. Białe krwinki są kluczowe dla naszego systemu odpornościowego, ponieważ pomagają zwalczać infekcje. Kiedy ich liczba jest zbyt niska, organizm staje się bardziej podatny na infekcje. Nawet zwykłe przeziębienie może stać się poważnym problemem. Objawy agranulocytozy mogą obejmować gorączkę, ból gardła, owrzodzenia błon śluzowych (jamy ustnej, nosa i gardła lub okolicy narządów płciowych lub odbytu) oraz ogólne uczucie osłabienia. W skrajnych przypadkach agranulocytoza może prowadzić do poważnych i zagrażających życiu infekcji, jak sepsa, które wymagają natychmiastowej interwencji medycznej.
Pierwsze doniesienia o powiązaniu zażywania metamizolu (zwłaszcza przez dłuższy czas) z występowaniem tego groźnego zjawiska pojawiły się w latach 70. XX wieku. Spowodowało to zmianę podejścia do leku. W wielu krajach został on całkowicie zakazany, jak np. w Wielkiej Brytanii, Australii, Kanadzie, Francji, Szwecji czy USA (gdzie dopuszczono go jedynie do leczenia koni). W innych państwach metamizol zakupić można jedynie po okazaniu recepty lekarskiej (Niemcy, Hiszpania, Japonia, Włochy). W Polsce i wielu innych krajach (takich jak Węgry, Rumunia, Turcja, Brazylia czy Indie), metamizol dostępny jest bez recepty. Do tej pory nie udało się jednoznacznie ustalić jak często występuje agranulocytoza spowodowana metamizolem. Badania prowadzone w różnych krajach dały rozbieżne wyniki. Część naukowców uważa, choć nie zostało to jeszcze potwierdzone, że wrażliwość na negatywne działanie metamizolu zależy od podłoża genetycznego. Oznacza to, że nie wszystkie grupy etniczne są tak samo narażone na wystąpienie agranulocytozy. Wydaje się, że szczególnie podatni są ludzie pochodzący z Wysp Brytyjskich, a więc nie tylko sami Brytyjczycy, ale też np. duża część białych mieszkańców USA, Kanady czy Australii.
Najpopularniejszym w Polsce lekiem zawierającym metamizol jest bez wątpienie Pyralgina. Jest ona dostępna bez recepty w postaci tabletek, oraz jako granulat do sporządzania roztworu doustnego pod nazwą Pyralgina Ból i Gorączka. Dostępne na receptę są krople doustne i roztwór do wstrzykiwań pod nazwą Pyralgin. Poza tym bez recepty dostępne są również tabletki:
Gardan,
Pixalzina,
Metamizol Promedo,
MaxAlgin Teva,
Pyretolek.
Metamizol jest także składnikiem preparatów złożonych, w których dodatkowe składniki potęgują jego działanie przeciwbólowe i rozkurczowe. Bez recepty dostępne są:
Vemonis Femi (metamizol, kofeina, drotaweryna),
Scopolan Compositum (metamizol, hioscyna),
a na receptę:
Pyralgina to skuteczny lek przeciwbólowy i przeciwgorączkowy, który działa szybko i efektywnie. Jest szeroko stosowana w leczeniu różnych rodzajów bólu i gorączki, jednak jej stosowanie powinno odbywać się z rozwagą, ze względu na możliwe skutki uboczne. Aby bezpiecznie z niej korzystać nie stosuj jej dłużej niż 5 dni bez konsultacji z lekarzem. Warto też zarezerwować jej użycie na sytuacje kiedy inne leki o lepszym profilu bezpieczeństwa, ale mniejszej sile działania (np. paracetamol) nie przynoszą efektu.
Nasze kanały dostępu socialmedia
