Podczas terapii oraz rekonwalescencji niebagatelne znaczenie ma dieta. Nie inaczej jest w przypadku raka piersi, którego przebieg i rokowania mogą być częściowo zależne od stylu życia pacjentki, w tym odpowiedniego odżywiania. Zbilansowana dieta może wspomagać układ odpornościowy, poprawiać samopoczucie oraz wspierać organizm w walce z chorobą i regeneracji po leczeniu. W październiku, miesiącu świadomości raka piersi, warto przypominać o tym, jak ważna jest profilaktyka, a także wsparcie w formie zdrowego stylu życia.
Rokowania nowotworu piersi
Rak piersi jest jednym z najczęściej diagnozowanych nowotworów u kobiet na całym świecie. Według statystyk, w Polsce stanowi on około 23% wszystkich nowych przypadków raka u kobiet. Każdego roku diagnozuje się ponad 19 tys. nowych przypadków, a 7 tys. kobiet umiera. Na szczęście, jak mówi była pacjentka onkologiczna Katarzyna Bryk-Kotecka w programie „Dieta Cud”, rak to nie wyrok: Leczenie teraz jest naprawdę na wysokim poziomie. Po raku też jest życie. […] Teraz rak wcześnie wykryty jest w pełni wyleczalny. Dlatego tak ważna jest profilaktyka. – zapewnia. Jak informuje dietetyk i diagnosta Joanna Lewandowska-Bieniek, obecnie w Polsce tworzone są centra onkologiczne, gdzie do dyspozycji Pacjenta jest nie tylko lekarz, ale też psycholog i właśnie dietetyk.
Co warto włączyć do diety?
Dieta Pacjentki będzie różnić się w zależności od tego, jakiego rodzaju leczenie podjęto (chemioterapia czy radioterapia). Aczkolwiek, warto przeczytać kilka wskazówek dietetycznych, które pomogą Pacjentce wzmocnić organizm.
Zielone warzywa liściaste: Szpinak, jarmuż czy brokuły są zalecane jako składnik diety większości pacjentów. Nie inaczej jest w przypadku raka piersi. Rośliny te zawierają karotenoidy – silne przeciwutleniacze, które nie tylko obniżają ryzyko zachorowania na nowotwór, ale też wspomagają organizm w walce z chorobą. Oprócz tego, zawierają one kwas foliowy oraz witaminę C. Wspierają one walkę z rakiem piersi poprzez ochronę komórek przed uszkodzeniami DNA oraz wspomaganie układu odpornościowego. Kwas foliowy bierze udział w naprawie DNA, a witamina C działa jako silny antyoksydant, neutralizując wolne rodniki, które mogą sprzyjać rozwojowi nowotworów.
Owoce jagodowe: W jagodach, truskawkach czy malinach występuje nie tylko wspomniana witamina C oraz betakaroten, ale też tajemniczy kwas elagowy. Ma on właściwości przeciwzapalne i może hamować wzrost komórek nowotworowych. Co ciekawe, kwas ten wspomaga apoptozę, czyli tzw. „zaplanowaną śmierć” tychże komórek.
Produkty bogate w białko: Białko w diecie pacjentki onkologicznej jest szczególnie ważne, ponieważ wspiera regenerację tkanek, odbudowę komórek oraz wzmacnia układ odpornościowy, który jest osłabiony przez chorobę i terapię. Tylko wzmocniony organizm ma siłę walczyć z chorobą. Szacuje się, że Pacjentka chora na nowotwór powinna spożywać ok. 1,2-2g na kilogram masy ciała (dla porównania – zalecenia dla osoby zdrowej wynoszą do 1 g na kilogram masy ciała). Do zalecanych produktów bogatych w białko należą m.in. chude mięso (kurczak, indyk), tłuste ryby bogate w kwas omega 3 (łosoś, sardynki), rośliny strączkowe (soczewica, ciecierzyca) i oczywiście jajka.
Tłuszcze nienasycone: Udowodniono, że Greczynki, które spożywają tzw. „zdrowe tłuszcze” o wiele rzadziej zapadają na choroby nowotworowe, niż ich rówieśniczki z Ameryki Północnej, które żywią się głównie tłuszczem zwierzęcym. Jakie to są zdrowe tłuszcze? Wymieniamy wielonienasycone kwasy tłuszczowe, czyli omega-3 (obecne w rybach, siemieniu lnianym, orzechach włoskich), a także tłuszcze jednonienasycone (które znajdziemy w oliwie z oliwek czy awokado). Charakteryzują się one działaniem przeciwzapalnym i mogą wspierać układ odpornościowy. Pomagają również wchłaniać witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K), które są kluczowe dla zdrowia, a także mogą zmniejszać ryzyko nawrotu niektórych nowotworów.
Produkty sojowe: Fitoestrogeny zawarte w soi oraz produktach sojowych (np. tofu) mogą naśladować działanie estrogenów w organizmie co może spowalniać wzrost hormonozależnych nowotworów, takich jak rak piersi. Choć soja ma niebagatelny udział w terapii, finalne efekty zależą od rodzaju nowotworu oraz jego wrażliwości na estrogeny.
Pamiętaj o błonniku: Umiarkowane spożycie błonnika wspiera zdrowie układu pokarmowego, reguluje poziom cukru we krwi oraz może pomagać w utrzymaniu zdrowej masy ciała, co jest istotne w walce z nowotworem. Do takich produktów należą m.in. owoce (jabłka, gruszki, maliny), warzywa (marchew, kapusta, brokuły), orzechy i nasiona (migdały, nasiona chia, orzechy włoskie), pełnoziarniste zboża, a także rośliny strączkowe.
O czym jeszcze warto pamiętać podczas terapii?
Nawodnienie: Podczas terapii nierzadko dochodzi do odwodnienia organizmu przez efekty uboczne chemioterapii czy radioterapii, np. biegunki bądź wymioty. Odpowiednie nawodnienie pomaga w utrzymaniu równowagi elektrolitowej, wspomaga pracę nerek oraz ułatwia usuwanie toksyn z organizmu, co jest szczególnie istotne podczas leczenia nowotworów. Ponadto, picie wody ma niebagatelny wpływ na regenerację organizmu dzięki przyspieszonemu transportowi składników odżywczych do organizmu. Możesz sprawdzić poziom swojego nawodnienia bez wychodzenia z domu dzięki pakietowi badań w aplikacji Home Lab.
Sprawdź jak łatwe i komfortowe może być pobranie w domu!
Suplementacja: Istotnym elementem biorącym udział w profilaktyce raka piersi jest witamina D. Wspiera ona układ odpornościowy, co może pomóc w walce z nowotworami oraz poprawia wyniki leczenia. Odpowiedni poziom witaminy D może redukować ryzyko nawrotu raka piersi, wspomaga wchłanianie wapnia, co jest istotne dla zdrowia kości oraz łagodzi skutki uboczne terapii, takie jak osłabienie mięśni. Dodatkowo, witamina D może poprawiać samopoczucie pacjentek w trudnym okresie leczenia i rehabilitacji. Innym ważnym składnikiem jest cynk, który w umiarkowanej ilości może wspomagać procesy regeneracyjne organizmu oraz chronić przed rozwojem komórek nowotworowych. Pamiętaj jednak, że Pacjenci onkologiczni nie powinni przyjmować suplementów na własną rękę! Należy zawsze skonsultować się z lekarzem prowadzącym terapię.
Czego zdecydowanie unikać?
Cukier i żywność przetworzona: Żywność przetworzona zawiera tzw. tłuszcze trans oraz rakotwórcze konserwanty. Tłuszcze nasycone podnoszą poziom "złego" cholesterolu (LDL) i mogą prowadzić do stanów zapalnych, które sprzyjają rozwojowi nowotworów. Poza tym, tak samo jak wspomniane produkty słodzone, substancje te przyczyniają się do wzrostu masy ciała, co z kolei może zwiększać ryzyko nawrotu choroby. Warto zaznaczyć, że wspomniane tłuszcze trans występują też m.in. w czerwonym mięsie czy margarynie.
Alkohol: Nie trzeba chyba nikomu tłumaczyć, że alkohol posiada właściwości kancerogenne. Podnosi on poziom estrogenów w organizmie, a to zwiększa ryzyko rozwoju hormonozależnych nowotworów, takich jak rak piersi. Ponadto, regularne picie alkoholu przyczynia się do uszkodzenia DNA, zaburzenia procesu naprawy komórek, a także osłabia układ odpornościowy, który jest bardzo ważny w walce z komórkami nowotworowymi.
Produkty solone: Nadmiar soli może prowadzić do problemów zdrowotnych, takich jak nadciśnienie czy zatrzymanie wody w organizmie, co może obciążać organizm pacjentki onkologicznej. Oczywiście, nie oznacza to, że Pacjent nie może dodać raz na jakiś czas szczypty soli do dania. Niemniej jednak, warto zamienić sól innymi przyprawami, np. czosnek, bazylia czy kurkuma.
Żywność wędzona: Wędzone mięsa, ryby czy sery, mogą zawierać substancje rakotwórcze, takie jak wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) oraz nitrozoaminy, które powstają podczas procesu wędzenia. Ich regularne spożywanie sprzyja rozwojowi komórkom nowotworowych. Warto rozważyć alternatywne sposoby obróbki żywności, takie jak gotowanie na parze, pieczenie czy duszenie.
Prawda czy mit?
Podczas leczenia nie powinno się pić mleka: MIT. Prawdą jest, że części Pacjentom onkologicznym zaleca się odstawienie mleka na czas diagnostyki. Napój ten zawiera naturalne hormony, takie jak estrogeny, które mogą wpłynąć na poziom hormonów w organizmie i „zakrzywiać” wyniki badań. Ma to znaczenie zwłaszcza w przypadku diagnozowania hormonozależnych nowotworów, takich jak rak piersi. Joanna Lewandowska-Bieniek przekonuje, że na ten czas można zastąpić mleko produktami fermentowanymi, takimi jak jogurt. Innym wskazaniem do usunięcia mleka z diety są problemy związane z układem pokarmowym Pacjenta (np. biegunki, wymioty czy bóle brzucha). Jeżeli takie problemy nie występują, po postawionej diagnozie nie ma przeciwwskazań do picia tego napoju.
W trakcie chemioterapii nie spożywaj tego, co lubisz: PRAWDA. Chemioterapia często powoduje zmiany smakowe (dysgeusia), przez co jedzenie może wydawać się gorzkie, metaliczne lub bez smaku. Z tego powodu pacjenci mogą przestać lubić potrawy, które wcześniej były dla nich smaczne. To zjawisko jest tymczasowe, ale może znacząco wpłynąć na apetyt i nawyki żywieniowe w trakcie leczenia.
Kwas buraczany może być pomocny w walce z nowotworem: PRAWDA. Jest on bogaty w antyoksydanty, szczególnie betaninę, która ma właściwości przeciwnowotworowe. Antyoksydanty pomagają neutralizować wolne rodniki, zmniejszając uszkodzenia komórek i stany zapalne, co jest istotne w kontekście walki z nowotworami, w tym rakiem piersi. Ponadto zakwas buraczany wspomaga układ odpornościowy i detoksykację organizmu, a także może poprawić samopoczucie i wspierać regenerację po chemioterapii. Należy jednak pamiętać, że spożywanie kwasu buraczanego nie zastąpi leczenia.
A na koniec – przepis na wspomniany zakwas buraczany
Jeżeli jesteś Pacjentką onkologiczną i chciałabyś wspomagać się kwasem buraczanym, poniżej znajdziesz przepis na zakwas wykonany na antenie TV Mazowsze podczas nagrywania odcinka programu „Dieta Cud”.
Nie zapominaj o badaniach!
Jeżeli w Twojej rodzinie występowały przypadki zachorowania na raka piersi lub podejrzewasz, że mogłaś zachorować, warto wykonać następujące badania:
• BRCA 1 + BRCA2: Mutacje tych genów zwiększają ryzyko zachorowania na raka piersi i jajnika.
• Marker CA 15-3: Jest wskaźnikiem stosowanym w monitorowaniu przebiegu raka piersi, szczególnie w ocenie nawrotów choroby.
Home Lab oferuje wykonanie powyższych badań z pobraniem w domu, co zdecydowanie ograniczy Twój stres. Personel medyczny przyjedzie pod wskazany adres o wybranej godzinie, natomiast wyniki pojawią się na Twoim Koncie Pacjenta w aplikacji, w formacie pdf. Do końca października możesz uzyskać 15%* zniżki na badania po wpisaniu kodu PIERSI15. Sprawdź w zakładce Lokalizacje, czy Home Lab jest już dostępny w Twoim mieście!
Informacja o innych badaniach, które należy wykonać przy diagnozowaniu raka piersi dostępna jest TUTAJ.
- Przedstawiona oferta cenowa ma charakter informacyjny, nie stanowi oferty handlowej w rozumieniu Art.66 par.1 Kodeksu Cywilnego.