Ilona Güllü
Poliglotka, marketerka, podróżniczka. Mieszkała przez dwa lata w Turcji. Ilona była podwykonawczynią Google. Pracowała też w przeszłości jako tłumacz medyczny. Jej teksty na blogu obejmują głównie tematykę lifestyle'ową.
Data publikacji
3/7/2025
Choć pistacje były cenionymi roślinami już w starożytności (wszak były ulubioną przekąską królów oraz cesarzy), dopiero niedawno moda na ich spożywanie sięgnęła apogeum stając się elementem marketingowym każdej szanującej się cukierni. Stało się to tak naprawdę z kilku powodów. Zacznijmy od zmian klimatycznych. Suchy, ciepły klimat sprzyja hodowli pistacji, natomiast postępujące globalne ocieplenie sprawia, że regiony wcześniej nieznane z ich uprawy zaczynają je produkować na szerszą skalę.
Nie bez znaczenia pozostaje wpływ mediów społecznościowych. Większość influencerów skupia się na promowaniu produktów luksusowych jako tzw. „must have”. Jako że lubimy czasem poczuć tę „odrobinę luksusu”, szybko poddajemy się wpływom publikowanych rolek i kupujemy sobie śniadanko z burratą podawane z matcha latte oraz pistacjowym tiramisu jako deser (którego zdjęcie nierzadko wrzucamy na Instagram z hashtagiem #morningvibes). Pistacje zyskały aurę luksusu nie bez powodu – ich średnia cena za kilogram to ok. 122 zł.
Pistacje zdobyły popularność również dzięki smakowi. Delikatnie maślany, acz lekko słodkawy posmak sprawia, że roślina ta może zachwycić zarówno słono- jak i słodkożernych konsumentów.
Znani w sieci dietetycy zwracają uwagę również na aspekty zdrowotne tych nasion. O właściwościach pistacji dowiesz się w kolejnym paragrafie.
Źródło białka roślinnego: Jeżeli jesteś wegetarianinem lub uprawiasz sport, pistacje będą wartościową przekąską dla Ciebie. Dostarczają one ok. 20 g białka na 100 g, co czyni je jednym z najbardziej „proteinowych” orzechów. Aby dostarczyć jeszcze lepszego wsparcia swoim mięśniom, możesz połączyć tę roślinę z pełnoziarnistym pieczywem bądź owsianką.
Obniżają poziom „złego” cholesterolu: Badania sugerują, że już 30-50 g nieposolonych pistacji dziennie (ok. 1 garść) może pozytywnie wpłynąć na poziom cholesterolu. W jaki sposób? Po pierwsze, podnoszą poziom dobrego cholesterolu HDL, który automatycznie redukuje obecność tego „złego” (LDL). Po drugie, błonnik zawarty w pistacjach wspomaga trawienie tłuszczów. Po trzecie, dzięki zawartości nienasyconych kwasów tłuszczowych (np. Omega-3), co poprawia równowagę lipidową. Ponadto, pistacje zawierają polifenole, luteinę i tokoferole, które pomagają redukować stan zapalny i chronią naczynia krwionośne. Co to oznacza dla naszego ogranizmu? Jedzenie pistacji bez dodatku soli wzmacnia pracę serca i zmniejsza ryzyko chorób naczyń krwionośnych, np. miażdżycy.
Regulacja ciśnienia krwi: Pistacje mogą pomagać w regulacji ciśnienia krwi dzięki zawartości potasu, magnezu i wspomnianych zdrowych tłuszczów. Potas pomaga rozszerzać naczynia krwionośne i regulować ciśnienie. Magnez wspiera relaksację naczyń krwionośnych i zapobiega nadciśnieniu. Natomiast tłuszcze nienasycone poprawiają elastyczność naczyń krwionośnych i wspierają pracę serca. Warto jednak uprzedzić, że dodanie do pistacji soli może przynieść efekt odwrotny od zamierzonego, gdyż sól podnosi ciśnienie krwi.
Niski indeks glikemiczny: Poziom IG w pistacjach wynosi 15, co czyni je bezpieczną przekąską dla diabetyków. Dzięki zawartości wspomnianego błonnika i zdrowych tłuszczy pomagają w utrzymaniu stabilnego poziomu cukru.
Eliksir na piękną skórę: Pistacje polecane są osobom ze skórą suchą, ze skłonnością do trądziku lub po prostu dbającym o młody wygląd skóry. Dlaczego? Wspomniane tłuszcze nienasycone pomagają utrzymać nawilżenie skóry i jej elastyczność. Cynk zawarty w pistacjach pomaga w walce z trądzikiem i przyspiesza gojenie drobnych uszkodzeń. Natomiast osoby pragnące zachować młody wygląd na dłużej powinny zwrócić uwagę na zawartość antyoksydantów, miedź oraz witaminę B6. Witamina E, luteina oraz polifenole to antyoksydanty, które chronią skórę przed starzeniem, działają przeciwzapalnie i wspierają regenerację. Miedź wspiera produkcję kolagenu, który odpowiada za jędrność skóry. Natomiast witamina B6 poprawia krążenie i wpływa na zdrowy koloryt skóry.
Zapobiegają utracie wzroku: Przyjrzyjmy się jeszcze raz wspomnianej luteinie, którą zawierają pistacje. Jak można się dowiedzieć chociażby z reklam znanego suplementu, ten związek chemiczny występuje w znacznej ilości w plamce żółtej siatkówki ludzkiego oka chroniąc ten narząd przed szkodliwymi rodnikami. Z wiekiem jednak poziom luteiny się obniża, co tłumaczy problemy ze wzrokiem u osób starszych. Pistacje, dzięki zawartości tego hormonu, pomagają zachować dobrą kondycję oczu.
Umiarkowana zawartość żelaza: Jedzeniem pistacji możemy też dostarczyć sobie niewielkie ilości żelaza niehemowego (3,9 mg żelaza na 100 g, czyli więcej, niż w wołowinie). Może to pomóc w zapobieganiu anemii, we wsparciu odporności i we wspomaganiu wydolności organizmu, co jest kolejnym argumentem na to, że pistacje powinny znaleźć się w diecie sportowca.
Jak wspomniano na początku artykułu, pistacje zdobyły popularność m.in. dzięki uniwersalnemu smakowi, który świetnie komponuje się zarówno z daniami na słodko, jak i na słono. Sprawdźmy, do czego można dodać te orzechy.
NA SŁODKO: W przypadku deserów pistacje tak naprawdę można dodać wszędzie. Doskonale się sprawdzają jako dodatek do ciast, tiramisu w słoiku, kawy, czekolad, owsianki, domowych lodów, smoothie czy deserów jogurtowych.
NA SŁONO: Najpopularniejszym ostatnio sposobem na wykorzystanie pistacji do dań obiadowych jest wykonanie pesto składającego się ze zblendowanych pistacji, bazylii, parmezanu i odrobiny oliwy. Taką pastę można z powodzeniem dodać do makaronu czy tostów.
Pistacja zaczęła być też lubianym dodatkiem na pizzy. Zdecydowanie najlepiej komponuje się ona z wersją bufala, czyli z dodatkiem pomidorów koktajlowych, rukoli i sera burrata (osoby mięsożerne mogą dodać szynkę parmeńską.
Innym ciekawym pomysłem jest też przygotowanie łososia z panierką pistacjową. Filet należy posmarować jogurtem greckim. Następnie wystarczy go pokryć mieszanką składającą się z pokruszonych pistacji, bułki tartej oraz przypraw (np. pieprz cytrynowy, czosnek lub tymianek). Danie pieczemy przez 15-20 minut w 180°C.
Przy odrobinie kreatywności pistacje można wykorzystać praktycznie wszędzie, a zwłaszcza w sałatkach, risotto, serowych przekąskach czy tartach.
Na koniec przedstawiam Wam przepis na pastę pistacjową, którą możecie wykonać zarówno na słodko, jak i na słono.
Osoby z alergią na orzechy: Jeżeli masz stwierdzoną alergię na orzechy, jest to niemal pewne, że pistacje u Ciebie też będą wywoływać uczulenie. Z racji tej, że jest to silny alergen, osoby uczulone powinny definitywnie unikać tego typu przekąsek, gdyż spożycie może wywołać duszności, puchnięcie, a nawet zagrożenie życia. Podejrzewasz u siebie alergię? W niektórych miastach możesz zamówić nasz profil pokarmowy „Nabiał i Orzechy” z profesjonalnym pobraniem krwi w domu dzięki aplikacji Home Lab. Kliknij na swoje miasto w zakładce „Lokalizacje”, by dowiedzieć się, czy dany panel jest dostępny w Twojej lokalizacji.
Pacjenci z nadciśnieniem: Choć zwrócono uwagę na to, że pistacje są pomocne przy regulacji ciśnienia krwi, to warto być świadomym tego, że większość pistacji jest solona. Sól podnosi ciśnienie, dlatego pistacje nie są polecane Pacjentom z nadciśnieniem.
Osoby odchudzające się: Pistacje są pełne wartości odżywczych, aczkolwiek są bardzo kaloryczne. 100 gram pistacji zawiera średnio aż 590 kcal. Dlatego, jeżeli jesteś na diecie odchudzającej, a lubisz pistacje, zjedz maksymalnie jedną garść dziennie.
Uwaga na problemy trawienne: Zjedzenie więcej niż dwóch garści pistacji na raz może wywoływać wzdęcia, bóle brzucha i inne dolegliwości trawienne. Dzieje się tak, ponieważ zawierają one dużo błonnika. Dlatego pistacje nie są polecane pacjentom z IBS, wrzodami żołądka czy refluksem.
Pacjenci z kamicą nerkową: Pistacje zawierają szczawiany, które mogą przyczyniać się do powstawania kamieni nerkowych u osób podatnych na ten problem. Ich nadmiar w diecie może zwiększać ryzyko odkładania się kryształków szczawianu wapnia w nerkach, dlatego osoby z kamicą powinny spożywać je z umiarem i dbać o odpowiednie nawodnienie.
Warto podkreślić, że dla większości ludzi pistacje przynoszą mnóstwo korzyści zdrowotnych, aczkolwiek kluczowe jest spożywanie ich w rozsądnych ilościach (o ile nie cierpisz na alergię, która wyklucza spożywanie orzechów).
Ostatnio hitem na europejskich półkach sklepowych jest tzw. dubajska czekolada – nadziana pastą pistacjową z dodatkiem chrupiącego ciasta kataifi. Pierwotnie był to luksusowy produkt, wzbogacany o wyjątkowe składniki, takie jak szafran, wielbłądzie mleko czy jadalne złoto, które nadawały jej unikalny charakter. Z czasem drogie składniki zamieniano na tańsze zamienniki czyniąc dubajską czekoladę nieco bardziej przystępną cenowo dla konsumenta. Mimo to, nie jest to produkt, którego kupuje się na co dzień. Ceny tabliczki w Polsce wahają się od 22 do nawet 200 zł.
Czy warto tyle zapłacić? Tak naprawdę wiele zależy od składu.
Dubajska czekolada może być zdrowa, jeśli wybierzesz ciemną wersję o wysokiej zawartości kakao (70% i więcej). Jest bogata w antyoksydanty, takie jak flawonoidy i polifenole, które wspierają pracę serca i mózgu, a także mogą obniżać ciśnienie krwi. Ciemna czekolada często zawiera mniej cukru niż mleczna, co czyni ją lepszym wyborem dla osób dbających o zdrowie.
Mleczna czekolada, zwłaszcza popularna w Dubaju wersja z wielbłądziego mleka, ma ciekawy smak i dodaje prestiżu, ale jest zdecydowanie tłustsza i może zawierać dużo cukru. Luksusowe odmiany z dodatkami, takimi jak karmel czy nugat, powinny być traktowane jako okazjonalny deser.
Jeżeli zależy Ci na korzyściach zdrowotnych, wybieraj czekoladę o prostym składzie, z minimalną ilością cukru i sztucznych dodatków. Kategorycznie unikaj czekolad z wysoką zawartością cukru, syropu glukozowego czy sztucznych dodatków (a takich również nie brakuje).
Warto wspomnieć, że dubajską czekoladę można wykonać samodzielnie. W mediach społecznościowych istnieje wiele ciekawych krótkich filmów, na których możesz zobaczyć domową produkcję tego smakołyku. Taki sposób z pewnością będzie przyjaźniejszy dla Twojego zdrowia i portfela.
Nasze kanały dostępu socialmedia
