Nikt nie zaprzeczy, że poród to wyjątkowe i odmieniające życie wydarzenie dla każdej kobiety i jej rodziny. Pierwszy najbardziej, ale każdy kolejny również. Od teraz nic już nie będzie takie samo. Jest to doświadczenie intensywne, pełne emocji, ale także obaw oraz ogromnego znaczenia dla rodzącego się nowego człowieka i jego rodziców. Chociaż nie da się go w pełni przewidzieć, to można, a nawet należy się do niego świadomie przygotować. Zachęcam do tego każdą oczekującą mamę. Poniżej znajdziesz praktyczny przewodnik, który krok po kroku omawia, jak przygotować się do narodzin dziecka – zarówno od strony fizycznej, psychicznej, jak i organizacyjnej.
Znaczenie przygotowania się do porodu
Porodu doświadcza się na wielu poziomach – nie tylko fizycznym, ale też emocjonalnym, społecznym, a nawet duchowym. Wiele przyszłych mam odkłada przygotowania, licząc na to, że „jakoś to będzie”. Tymczasem przygotowanie ciała i „głowy”, świadomość, czym jest poród, jak przebiega i jakie masz możliwości, daje ogromny spokój, pewność siebie i wzmacnia asertywność. Im więcej wiesz i im lepiej czujesz się w swoim ciele, tym łatwiej będzie Ci współpracować z nim podczas porodu i podejmować decyzje zgodne z Twoimi potrzebami. Zrozumienie poszczególnych faz i mechanizmów porodowych pozwala łatwiej przechodzić przez skurcze. Wiedzieć, co jest naturalne, a kiedy warto poprosić o wsparcie. Dlatego czemu by nie postawić na jakość, zamiast „jakoś”?
Dlaczego zatem warto przygotować się do porodu? Czemu jest to tak ważne? Odpowiednie przygotowanie:
- pomaga obniżyć poziom lęku,
- wzmacnia Twoją pewność siebie i poczucie bezpieczeństwa – tak kluczowe w sprawnym porodzie,
- zwiększa poczucie sprawczości,
- sprawia, że bierzesz aktywny udział w podejmowaniu decyzji,
- spowoduje, że Twoje ciało i umysł będą gotowe na ten ważny dzień.
Świadome przygotowanie to nie tylko nauka technik oddechowych czy spakowanie torby do szpitala. To także poznanie swojego ciała, zrozumienie emocji. I poczucie, że masz wpływ na to, jak ten dzień będzie wyglądał. Pomaga przeżyć narodziny swojego dziecka jako proces harmonijny, zgodny z własnym ciałem i instynktem. Nie jako coś, co Cię zaskakuje w momencie kulminacyjnym.
Przygotowana, nie oddajesz swojego porodu walkowerem, bo pracownicy szpitala lepiej się „na tym” znają. Ty również jesteś ekspertką i masz w sobie naturalne kompetencje do rodzenia.

Znajomość miejsca, procedur i własnych praw zmniejsza stres i poczucie chaosu. Plan porodu czy wybrane techniki relaksacyjne (polecam kurs Hypnobirthing) sprawiają, że to Ty kierujesz doświadczeniem, a nie ono Tobą. Przygotowana mama, świadoma swoich praw w porodzie, potrafi jasno wyrazić swoje oczekiwania i szybciej podejmuje decyzje. Lepiej zatem układa się jej współpraca z personelem medycznym.
Jak podkreślają specjaliści – edukacja (szkoły rodzenia, polecana literatura itp.), wsparcie (doula, przygotowany mąż/ partner) i aktywne przygotowanie (psychiczne i fizyczne) dają realny wpływ zarówno na przebieg porodu, jak i poziom komfortu. Zwiększają szanse na pozytywne, satysfakcjonujące doświadczenie narodzin.
Fizyczne przygotowanie ciała
Myśląc o przygotowaniu ciała do porodu, najprawdopodobniej pierwszym skojarzeniem będą ćwiczenia fizyczne, o których piszę niżej. Nie zapominajmy jednak, że to również:
- ćwiczenia oddechowe – w ciąży wyciszają, a w porodzie pomagają zachować spokój i wspierają dotlenienie dziecka,
- relaks – świadome rozluźnianie ciała, masaż i robienie innych rzeczy, które sprawiają Ci przyjemność,
- odpoczynek – wysypianie się, drzemki w ciągu dnia, jeśli tego potrzebujesz,
- uczenie ciała przyjmowania wertykalnych pozycji porodowych,
- zdrowe i racjonalne jedzenie – kolorowo, lokalnie, sezonowo; jedz dla dwojga, nie za dwoje.

Ćwiczenia i aktywność fizyczna
Każdy wie, że ruch to zdrowie. Aby je więc zachować, musimy dostarczać naszemu ciału codzienną porcję aktywności. Będąc w ciąży postaw na łagodne, lekkie formy ruchu, jak spacery, gimnastyka, rozciąganie, taniec, joga. Pływanie jest polecane dla kobiet w ciąży, jako sport holistycznie wzmacniający ciało. Korzystaj z niego, o ile nie masz skłonności do infekcji intymnych. Świetnie sprawdzą się też ćwiczenia wzmacniająco-rozciągające, dedykowane kobietom w ciąży. Możesz skorzystać z dostępnych w Twojej miejscowości opcji lub wyszukać propozycje ćwiczeń w polecanych książkach czy Internecie.
Ważna będzie tu regularność, słuchanie ciała oraz jak najmniejsze ryzyko urazów. Zawsze warto skonsultować formę aktywności ze swoim lekarzem lub położną.

Aktywność fizyczna w ciąży ma za zadanie:
- wzmocnić mięśnie,
- poprawić samopoczucie i dotlenienie,
- zwiększyć mobilność i elastyczność ciała,
- poprawić krążenie krwi,
- redukować napięcia w ciele,
- a także poniekąd przygotować organizm do wysiłku, jakim jest poród,
- dodatkowo zapobiega obrzękom i wspiera odporność.
Pamiętaj też o ćwiczeniach mięśni dna miednicy – pracuj nad ich wzmocnieniem po kilka minut dziennie (zaciskanie, „podciąganie windy”) do ok. 37-38. tygodnia ciąży.
Ruch wspiera również naturalny przebieg porodu:
- przynosi ulgę i ułatwia skurcze – jest jedną z metod naturalnego łagodzenia doznań porodowych,
- poprzez zmiany pozycji, taniec czy kołysanie biodrami pomaga dziecku dokonywać obrotów, lepiej wstawiać się w kanał rodny i schodzić w dół,
- daje sprawczość,
- uspokaja ciało i umysł.

Wśród metod łagodzenia bólu rekomenduje się m.in.: ruch, pozycje spionizowane, oddech, techniki relaksacyjne (np. hypnobirthing), imersję wodną, ciepłe lub zimne okłady, aromaterapię, muzykoterapię, TENS, masaże czy uciski akupresurowe.
Masaż krocza
Rola tego rodzaju masażu w przygotowaniu fizycznym jest szeroko znana. Poprawia elastyczność i ukrwienie tkanek między pochwą a odbytem (tzw. środek ścięgnisty), dzięki czemu zmniejsza ryzyko nacięcia i urazów krocza podczas porodu. To prosta, ale bardzo skuteczna metoda. Warto dołożyć tę praktykę do swojej codziennej rutyny, jednak nie wcześniej niż od 34-35. tygodnia ciąży.
- Wykonuj masaż przez kilka minut każdego dnia.
- Zadbaj o regularność, gdyż ona jest tu kluczem.
- Użyj naturalnego oleju np. ze słodkich migdałów, oliwy z oliwek itp., dodając opcjonalnie kilka kropli witaminy E.
- Możesz wykonywać go sama lub poprosić o pomoc męża/ partnera.

Psychiczne przygotowanie
Wcale nie mniej ważne niż przygotowanie ciała do porodu, będzie przygotowanie „głowy”, czyli psychiki. Tutaj też czeka Cię praca, szczególnie, że współczesny, „medialny” obraz porodu to chaos, panika, cierpienie, pot i krzyk. Warto zdać sobie sprawę, że nasze bazujące na tym wyobrażenie porodu jest fałszywe, odrealnione – to tak nie wygląda. Przypomnij sobie czy widział_ś kiedykolwiek na filmie kobietę rodzącą w innej pozycji niż leżąca lub półleżąca na łóżku (czasem podłodze)? Z kolanami prawie przy twarzy i najczęściej jeszcze zaciśniętymi szczękami? A czy wiesz, że jest to najmniej korzystna i fizjologiczna pozycja? Wcale też nie musisz pędzić „na sygnale” do szpitala na pierwszą oznakę zbliżającego się porodu.
Bardzo trudno obecnie znaleźć jakąś pozytywną historię porodową (chociaż jest ich mnóstwo i mogę Ci je pokazać, tylko o tym się rzadko mówi, jest to mniej chwytliwe, dlatego nie przebija się do narracji „głównego nurtu”). Natomiast traumatyczne – słyszymy i czytamy niemal wszędzie (bo to dobrze „się sprzedaje”). Kobiety rzadko zdają sobie sprawę z tego, jak ważne są ich przekonania i nastawienie do porodu. I jak realnie przekładają się na doświadczenia tego wydarzenia. Dlatego:
- Zadbaj o kontakt z innymi mamami o pozytywnych doświadczeniach.
- Słuchaj, oglądaj i czytaj tylko pozytywne historie porodowe. Pamiętaj, że dobry poród nie zawsze równa się krótki (to, co wartościowe wymaga czasu), łatwy, siłami natury. Ważne, że wzmacniający i przeżyty na Twoich zasadach.
- Wybierz osoby, które chcesz zaprosić do tego ważnego wydarzenia. Takie, które dadzą Ci poczucie bezpieczeństwa, zarażą spokojem. Będą Ci towarzyszyć świadome swojej roli. Doula w szczególności stara się budować w kobiecie obraz porodu jako siły, a nie medycznego zdarzenia – pomaga zrozumieć proces, przywraca poczucie sprawczości i wspiera świadome decyzje.
- Pamiętaj, że termin porodu to nie „deadline”.
Techniki relaksacyjne

Oddech, medytacja, słuchanie relaksacji, afirmacji i wizualizacji, aromaterapia, muzykoterapia oraz inne sposoby relaksacyjne – istniej naprawdę wiele opcji. Techniki te pomagają:
- zredukować i oswoić lęki,
- poprawić nastrój np. przez zwiększenie produkcji „przyjemnych” hormonów,
- zwiększyć kontrolę nad negatywnymi myślami,
- zachować spokój i poczucie bezpieczeństwa podczas porodu,
- zaufać ciału – temu, że ono dokładnie „wie” jak urodzić, gdyż zna idealny sposób rodzenia, trzeba mu tylko nie przeszkadzać (wyłączyć logiczne myślenie, poddać się procesowi, „działać” na najstarszej części mózgu, na instynktach).
Warto ćwiczyć je jeszcze w ciąży, aby w porodzie były czymś naturalnym i łatwym do zastosowania.
Zapamiętaj, że oddech przeponowy z pogłębionym, wydłużonym wydechem i wizualizacje ćwiczone w ciąży, pomagają przechodzić przez porodowe skurcze z większym spokojem. Za to stres i napięcie mogą realnie wpływać i spowalniać akcję porodową oraz zaburzać naturalny proces wydzielania porodowego koktajlu hormonów. Mówi się o „zaklętym kole bólu w porodzie”, gdzie napięcie spowodowane strachem przeszkadza w prawidłowej pracy mięśni w porodzie, potęgując trudne doznania. Na zasadzie: „Boje się, że będzie bolało i boli jeszcze mocniej”.

Dlatego polecam zadbać o każdą formę wyciszenia i narzędzi radzenia sobie z lękiem i stresem. Wszystko, co pozwoli zmienić dotychczasowe nastawienie do narodzin dziecka na pozytywne, jest na wagę złota. Warto zapoznać się z kursem hypnobirthing – metodą opartą na technikach relaksacyjnych (afirmacjach, wizualizacjach i relaksacjach prowadzonych), dzięki której wiele kobiet przeżywa poród łagodniej, spokojniej i mniej odczuwa ból.
Szkoła rodzenia
Edukacja to fundament. Kursy przedporodowe (grupowe i indywidualne, online lub stacjonarne), doula, położna, polecana literatura, wartościowe blogi i profile na social mediach — to źródła wiedzy i wsparcia emocjonalnego.
Wybierając szkołę rodzenia, warto przetestować różne opcje, a nawet skorzystać z więcej niż jednej. O porodzie można mówić na wiele sposobów – zobacz, jakie podejście jest Ci bliskie i gdzie czujesz „flow”.
To miejsce, gdzie można zdobyć wiedzę teoretyczną i najlepiej także praktyczną o:
- porodzie – uczysz się, jak wygląda poród krok po kroku,
- prawach okołoporodowych – dowiadujesz się, jakie masz prawa i możliwości,
- połogu,
- karmieniu piersią,
- opiece nad noworodkiem i innych zadaniach związanych z rodzicielstwem.
Dlatego, nawet jeśli planujesz lub wiesz, że z jakichś wskazań Twój poród odbędzie się przez cesarskie cięcie, nie rezygnuj z tej formy edukacji przedporodowej.
Warto, żebyś uczestniczyła razem z partnerem/ mężem lub inna osobą towarzyszącą. Lepiej we dwójkę zapamiętacie treści zajęć. A dzięki wiedzy towarzysz/ towarzyszka poczuje się pewniej i nauczy się, jak Ci w trakcie porodu ulżyć i pomóc.

Stacjonarne, grupowe spotkania dają też możliwość rozmowy z innymi rodzicami. Dla wielu kobiet jest to duże wsparcie emocjonalne. Zajęcia indywidualne lub w małych grupach (na żywo lub online) pozwalają na zadawanie pytań prowadzącym je instruktorom i pogłębianie wiedzy na ciekawiące nas zagadnienia. Na spotkaniach 1 do 1 łatwiej też przećwiczycie w praktyce np. pozycje wertykalne, masaże, uciski czy pozycje do karmienia piersią.
Jak podkreślają eksperci wiedza i odpowiednie wsparcie daje rodzącej poczucie bezpieczeństwa i możliwość podejmowania świadomych decyzji.
Plan porodu – co warto uwzględnić?
Plan porodu to dokument, dołączany do Twojej dokumentacji medycznej, w którym spisujesz preferencje, oczekiwania i potrzeby dotyczące najważniejszych dla Ciebie w porodzie i po nim kwestii, m.in.:
- metod łagodzenia bólu,
- towarzyszących Ci osób (partner/ mąż, doula),
- pozycji podczas porodu,
- decyzji odnośnie nacięcia krocza czy cesarskiego cięcia,
- kontaktu skóra do skóry po narodzinach,
- sposobu karmienia dziecka,
- zgody lub jej braku na różne procedury medyczne.

Nie ma nigdzie jednego wzorca czy szablonu do jego napisania. Plan porodu nie ma być sztywnym scenariuszem, co po kolei ma się zadziać, ale wskazówką dla personelu medycznego, by lepiej odpowiedzieć na Twoje potrzeby. A dla Ciebie – kluczem do poczucia sprawczości i spokojniejszej komunikacji z pracownikami szpitala. Polecane jest też przygotowanie planu „B” na różne ewentualności. Także przy porodzie domowym – plan uwzględniający transfer do szpitala w razie potrzeby.
Warto zrobić porządny research przed napisaniem planu porodu. I zadać sobie pytania:
- Czego ja tak naprawdę chcę doświadczyć w porodzie?
- Co jest dla mnie absolutnie kluczowe, a z czego mogę ewentualnie zrezygnować?
- Jaki jest mój stan zdrowia i jakie mam opcje w związku z tym?
- Jakie przysługują mi prawa, jako rodzącej i jako pacjentce szpitala?
- Z jakimi decyzjami może przyjść mi się zmierzyć podczas pobytu w tej placówce?
- Jakie warunki panują w szpitalu, do którego planuję się wybrać? Na co nie mogę/ mogę tam liczyć i co uzyskać?
Polecam serdecznie zajrzeć do naszego webinaru. A jeśli nadal masz wątpliwości – umów się ze mną stacjonarnie lub online. Wspólnie napiszemy ten dokument, uwzględniając Twoje potrzeby i możliwości.
Ogólne obszary, jakie polecam wziąć pod uwagę, pisząc plan porodu (oczywiście, nie wszystkie muszą się w nim znaleźć):
- Oczekiwania wobec miejsca/warunków porodu
- Osoba/-y towarzysząca/-e
- Zabiegi i procedury przygotowujące do porodu
- Pierwszy okres porodu
- Drugi okres porodu
- Łagodzenie doznań porodowych
- Twój stosunek do procedur i zabiegów, takich jak indukcja porodu, przyspieszanie porodu (np. podanie oksytocyny, przebicie pęcherza płodowego, masaż szyjki macicy), nacięcie krocza, cesarskie cięcie
- Po porodzie (np. pępowina, kontakt skóra do skóry)
- Trzeci okres porodu
- Na oddziale położniczym
- Karmienie noworodka
- Szczepienia, badania i zabiegi przy noworodku
- Inne ważne informacje dodatkowe

Na pewno wybór miejsca do porodu będzie istotny przy pisaniu planu – mój dom/ mieszkanie, dom narodzin, szpital. A także zapoznanie się z praktykami i procedurami, jakie są tam wykonywane, w przypadku placówek medycznych oraz jak często. Ale o tym – w dalszej części.
Przygotowanie dokumentów i badań
Wraz ze spakowaną torbą do porodu należy przygotować też niezbędne dokumenty i wyniki badań:
- dowód osobisty,
- kartę ciąży,
- plan porodu w kilku kopiach,
- aktualne wyniki badań (morfologia, mocz, USG, grupa krwi, badania w kierunku wirusów) oraz inne ważne zaświadczenia,
Sprawdź jak łatwe i komfortowe może być pobranie w domu!


Warto wcześniej zebrać je wszystkie razem w jedną teczkę lub koszulkę. Dzięki temu unikniesz dodatkowego stresu w dniu porodu.
Wybór szpitala i poznanie procedur
Jak już pisałam, decyzja o miejscu porodu ma duże znaczenie. Świadomy wybór zwiększa komfort i poczucie bezpieczeństwa, dodaje pewności.
Każdy szpital ma swoje zasady – poznaj je wcześniej. Sprawdź czy w wybranej placówce możesz np. rodzić w wybranej pozycji, jakie są dostępne metody łagodzenia bólu, jak wygląda opieka poporodowa czy jakie są możliwości dla osoby towarzyszącej. Możesz też skorzystać z dni otwartych lub spotkań informacyjnych na oddziałach.

W przypadku szpitali i domów narodzin warto:
- odwiedzić wcześniej wybrane placówki, oswoić przestrzeń,
- sprawdzić, gdzie jest recepcja, parking itp.,
- sprawdzić rankingi i opinie w Internecie, porównać,
- rozmawiać z personelem,
- zapoznać się z regulaminami, procedurami i warunkami.
Poczucie znajomości miejsca zmniejsza stres.
Jeśli planujesz poród domowy, pamiętaj o:
- dostępności położnej, podpisaniu umowy,
- odpowiednim przygotowaniu przestrzeni i umówionego sprzętu,
- spakowaniu torby porodowej i planie „B” na poród,
- zatankowanym, sprawnym samochodzie czekającym w gotowości.
Przygotowanie do porodu to wielowymiarowy proces. Dobrze zadbać o:
-
ciało i zdrowie – postaw na wspierające ćwiczenia, regularną aktywność fizyczną, elastyczność mięśni, odpowiednią dawkę snu, zdrowe jedzenie, masaż krocza;
-
umysł, emocje i psychikę – praktykuj techniki relaksacyjne i oddechowe, zdobądź wiedzę z literatury, szkoły rodzenia, innych kursów, np. hypnobirthing. Napisz plan porodu – dla lepszego poznania siebie i swoich oczekiwań oraz ochrony swojej autonomii i poczucia bezpieczeństwa;
-
otoczenie – świadomie wybierz miejsce i osoby, które zaprosisz do tego wydarzenia. Zdecyduj, gdzie chcesz urodzić i zapoznaj się z procedurami tam obowiązującymi. Jeśli mąż/ partner będzie przy porodzie – to tylko przygotowany do tej roli. Zapoznaj się z korzyściami, jakie może przynieść Ci zatrudnienie douli.
Dzięki temu zwiększasz swoje szanse na dobry, świadomie przeżyty, wzmacniający poród, pełen siły i pozytywnych emocji. Odpowiednio przygotowana wejdziesz w niego z większym spokojem, pewnością siebie i poczuciem, że to Ty jesteś główną bohaterką wydarzeń. Pamiętaj jednak, że każdy poród będzie inny. Pozostań otwarta na to, co się wydarzy oraz otocz się wspierającymi osobami.
